موزه استاد ابوالحسن صبا

در کوچه صبا، اواسط خیابان ظهیرالاسلام در خیابان جمهوری نرسیده به بهارستان، خانه‌ای با آجرهای قرمز و زیبا هر عابری را از دور به سمت خود می‌کشاند. خانه‌ای که با موسیقی و نوای سازهای سنتی ایرانی عجین شده و تاریخ گهربار یکی از بزرگان موسیقی سنتی را شرح می‌دهد. موزه استاد ابوالحسن صبا که پس از مرگ او و بر اساس وصیت ایشان در سال ۱۳۵۳ به موزه تبدیل شد، شیوه زندگی این استاد برجسته را به نمایش می‌گذارد.

وارد خانه که می‌شوید، حوض آب کوچکی می‌بینید و در سمت راست، دالانی است که شما را به موزه و اتاق نگهبانی می‌برد. ابتدا با ویترینی روبرو می‌شوید که مجموعه‌ای از وسایل شخصی استاد صبا از جمله یادداشت‌های شخصی و شعرهای او در آن قرار دارد. عینک و قلم و دوات، بنچاق قدیمی، کت و شلوار رسمی استاد و ماسک گچی او از جمله وسایلی است که در موزه به نمایش گذاشته شده است. همچنین عکس‌هایی از دوران کودکی تا بزرگسالی او برهه‌های متفاوت زندگی این استاد بزرگ را نشان می‌دهد.

قسمت دیگر موزه به آثار هنری و صنایع دستی همسر استاد که دخترعموی نیما یوشیج بوده‌اند، اختصاص دارد. ایشان اولین زن در ایران است که به نگارش دستور صنایع دستی، خیاطی و گلدوزی پرداخته است و به تدریس آنها می‌پرداخته. این موزه مجموعه‌ای از ۹۰ عروسک دارد که لباس اقوام مختلف ایرانی را به نمایش می‌گذارند.

زیرزمین خانه نیز محل تدریس استادان بزرگی چون علی اکبر شهنازی، غلامحسین بنان، علی تجویدی، فرامرز پایور، علی اصغر بهاری، احمد عبادی و … بوده است.

درباره استاد صبا

ابوالحسن صبا فرزند ملک‌الشعرای دربار فتحعلی شاه قاجار بود که از کودکی موسیقی را نزد اساتید برجسته آن زمان آموخت. وی در نواختن انواع سازهای سنتی از جمله ویولن، تار، سه تار و سنتور استاد بود و البته ایشان را بیشتر به جهت نواختن ویولن و استادی در این ساز می‌شناسند، چرا که سبک جدیدی در نواختن ویولن ایجاد نمود. وی تلاش‌های بسیاری در جمع‌آوری موسیقی محلی نمود و بیشتر عمر خود را به تدریس موسیقی پرداخت.

حاصل ازدواج او با منتخب اسفندیاری، دخترعموی نیما یوشیج سه دختر بود. استاد صبا هنرمندان بزرگی را در عرصه موسیقی ایرانی تربیت کرد از جمله علی تجویدی، رحمت‌الله بدیعی، فرامرز پایور، منوچهر جهانبگلو، ملکه برومند و امیرهمایون خرم.

استاد صبا علاوه بر نوازندگی، نقاشی هم می‌دانست و آن را در مدسه کمال‌الملک فراگرفته بود. این هنرمند بزرگ در سال ۱۳۳۶ در پنجاه و پنج سالگی بر اثر بیماری قلبی درگذشت و در گورستان ظهیرالدوله تهران به خاک سپرده شد.